Przygoda Pana Samochodzika rozpoczyna się od wizyty w jego mieszkaniu harcerzy: Wilhelma Tella, Sokole Oko oraz Wiewiórki. Harcerze przynoszą ze sobą wakacyjną „Księgę Strachów” w której opisują miejsca „strachów” ze swojego wakacyjnego obozu harcerskiego. Pan Tomasz prosi ich o pozostawienie księgi oraz znalezionej przez nich w ruinach obserwatorium, metalowej tulejki. Po zapoznaniu się z historią chłopców, Tomasz decyduje się spędzić urlop na Pojezierzu Myśliborskim w okolicy byłego majątku grafów von Haubitzów.
Po przybyciu nad miejsce Pan Samochodzik poznaje swoje nowe sąsiadki – Kasię i jej ciotkę Zenobię. Podczas nocnej wizyty w leżących nieopodal ruinach obserwatorium, Tomasz zauważa dziwnego osobnika. Próbuje go śledzić, jednak zostaje przez niego obezwładniony. Na pomoc przychodzą mu harcerze, którzy postanowili na zakończenie wakacji, rozwiązać zagadkę tajemniczego zasłabnięcia jednego z nich. W jej rozwiązaniu pomaga również doktor, ojciec jednego z harcerzy. Od swojego sąsiada, Pana Kuryłły, Tomasz dowiaduje się o ekspedycji poszukującej pamiętnik Konrada von Haubitza. Zaintrygowany całą sprawą sam włącza się w poszukiwania w trakcie których poznaje niemiecką dziennikarkę Hildę oraz szarmanckiego i tajemniczego producenta szwajcarskich zapalniczek Fryderyk. Razem zawiązują „Związek Tajemniczej Szachownicy”.
Jednak w ekipie znajdują się osoby chcące za wszelką cenę na własną rękę odszukać pamiętnik utrudniając poszukiwania pozostałym. Dochodzi do uśpienia psa Kasi – Sebastiana, próby porwania Pana Kuryłły oraz strzelaniny we mgle…
Zakończenie jest ciekawe i po części zaskakujące, jednak tak od 2/3 książki po przeczytaniu większości z książek z serii „Pan Samochodzik” można się domyślić, kto i jaką rolę odgrywa w kwestii odnalezienia pamiętnika.
Książka wciągająca i godna polecenia, ja na jej czytaniu spędziłem każdą wolną chwilę (choć było tych chwil bardzo mało 🙁 )
